Topsector ICT, NLdigital, HBO-i, Cyberveilig Nederland, Universiteiten van Nederland, Fiber Carrier Association, Dutch Data Center Association en HackShield hebben gezamenlijk een pamflet opgesteld dat de politiek oproept meer de regie te pakken om te zorgen voor voldoende digitaal talent.
Om de digitale transitie bij te houden zijn volgens de partijen veel meer digitaal opgeleide professionals nodig. Zonder hen staat de vernieuwing van sectoren als zorg, energie, veiligheid en industrie onder druk. De partijen willen dat de nieuw te vormen coalitie structureel gaat investeren in publiek-private samenwerkingen tussen werkgevers, onderwijs, en overheden, met landelijke coördinatie en regionale uitvoeringskracht.
Zij willen dat bewezen initiatieven worden opgeschaald via een regionaal investeringsfonds. Daarnaast moeten digitale beroepen aantrekkelijker worden voor zij-instromers en zal het imago van ICT-opleidingen onder jongeren moeten verbeteren. Verder willen de ondertekenaars van het pamflet dat de benodigde skills worden gestimuleerd door gericht te leren via microcredentials en modulair onderwijs. Tot slot blijft internationaal talent welkom via snellere kennismigratieprocedures.
Economie, innovatievermogen en essentiële diensten onder druk
Alleen met voldoende digitale vakmensen blijft Nederland concurrerend, innovatief en veilig. Zonder voldoende digitale professionals staan niet alleen de economie en het innovatievermogen onder druk, maar ook essentiële diensten zoals zorg, overheid en (cyber)veiligheid. De VS en China hebben een grote voorsprong op het gebied van onder andere AI dankzij consistente investeringen en gericht human capital-beleid. Het Draghi-rapport
waarschuwt: Europa blijft achter in nieuwe technologieën, productiviteit en talentontwikkeling. Nederland levert jaarlijks naar schatting 2 miljard euro extra BBP op bij voldoende digitale professionals, blijkt uit onderzoek van Dialogic.
Wanted: 1 miljoen digitale professionals
Om zelfs maar in de buurt te komen van de ambities die recent zijn bekrachtigd in de strategie Digitale Economie, moeten er in 2030 minimaal één miljoen digitale professionals actief zijn. Die doelstelling is nu ver buiten bereik. Volgens UWV-cijfers is ICT al jaren de meest krappe beroepsgroep, met structureel meer dan 25.000 onvervulde vacatures. McKinsey verwacht dat dit tekort in 2030 oploopt tot 105.000. Digitalisering raakt álle sectoren, van zorg en defensie tot veiligheid en industrie. Zo’n 70% van de digitale professionals werkt niet in de ICT-sector. Alle sectoren zien arbeidsproductiviteitsgroei via digitale technologie als oplossing voor arbeidsmarkttekorten. Meer digitale technologie vraagt meer digitale professionals in alle sectoren.
Wat moet er gebeuren?
Er zijn talloze succesvolle (regionale) initiatieven die werken aan het oplossen van de tekorten, zoals Make IT Work en Codam, en regionale infrastructuren die met elkaar verbonden zijn via de Human Capital Agenda ICT (HCA ICT), maar zonder landelijke regie en structurele financiering blijft digitale arbeidsmarktaanpak versnipperd en ineffectief. Alleen met extra investeringen, een nationale aanpak en goed afgestemde regionale programma’s voorkomt Nederland een digitale achterstand die onze economie en samenleving direct raakt.
Op basis van een eerdere analyse voor het Nationaal Groeifonds is naar schatting €120 tot €180 miljoen nodig om in zes jaar tijd een samenhangende, landelijke aanpak te realiseren en versnippering tegen te gaan. Om grip te houden op de digitale transitie en de toekomstbestendigheid van Nederland veilig te stellen, is nú actie nodig. De problemen zijn bekend, de oplossingen liggen klaar, stellen de ondertekenaars van het pamflett. Het is tijd om van succesvolle pilots en losse projecten beleid te maken. Dit betekent concreet:
- Investeer in wat al werkt
- Meer jongeren de digitale arbeidsmarkt op
- Maak de overstap naar digitale beroepen aantrekkelijk én haalbaar
- Kijk naar skills, niet alleen naar diploma’s
- Faciliteer kennismigratie