Nederland heeft officieel een voorstel ingediend bij de Europese Unie voor de komst van een AI-fabriek. De keuze is gevallen op Groningen. In totaal is 200 miljoen euro gemoeid met het voorstel, dat voortkomt uit een krachtige samenwerking tussen het Rijk, de regio Groningen/Noord-Drenthe en partners.
Het kabinet draagt €70 miljoen bij. Minister Vincent Karremans van Economische Zaken heeft in een brief aan de Tweede Kamer namens verschillende ministeries duidelijk gemaakt dat het Nederlandse aanbod voor een AI Fabriek rond is. De brief is medeondertekend door Eddie van Marum, staatssecretaris van Binnenlandse Zaken, Eppo Bruins, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Gijs Tuinman, staatssecretaris van Defensie.
Vanuit de Nij Begun-middelen staat vanuit Groningen/Noord-Drenthe nog eens €60 miljoen klaar. Het kabinet heeft bovendien samen met een consortium van SURF, AIC4NL, TNO en Samenwerking Noord een cofinancieringsaanvraag van €70 miljoen ingediend bij de Europese Unie. De aanvraag voor de bouw van een supercomputer in Groningen moet 30 juni bij de EU zijn ingediend. In de brief staat dat dit op 27 juni (vandaag) is gebeurd bij EuroHPC.
Meer innovatiekracht
De ontwikkeling van AI is cruciaal voor innovatie in sectoren zoals gezondheidszorg, mobiliteit, energietransitie, landbouw en veiligheid. Maar geavanceerde AI-modellen komen nu vooral van buiten Europa. Daarom is het belangrijk dat er AI-fabrieken in Europese landen komen, waaronder in Nederland. Ondernemers, onderzoekers en overheden krijgen zo ruimte om innovatieve AI-toepassingen te testen en te ontwikkelen. Door gebruik te maken van de rekenkracht van een nieuwe AI-supercomputer voor het ontwikkelen en testen van geavanceerde AI-modellen, maar ook het opslaan van data en het ontwikkelen en delen van kennis in een expertisecentrum.
Frits Grotenhuis, directeur van Topsector ICT, is blij met het ingediende voorstel voor de AI-fabriek: “Nederland versterkt hiermee haar strategische autonomie en innovatiekracht.” Onder regie van Topsector ICT wordt momenteel hard gewerkt aan de totstandkoming van de Actieagenda AI/Data, die voortvloeit uit de Nationale Technologie Strategie van het Kabinet. Dit gebeurt samen met coalities en partijen. U leest meer over dit proces op onze Livefeed.
Minister Karremans laat in een reactie weten dat deze inzet op de AI-fabriek meer is dan technologie alleen. “Het is een keuze voor economische groei, voor autonomie en voor een sterke toekomst voor Nederland.”
Expertisecentrum in 2026 van start
Als de aanvraag volgens planning verloopt, en dus wordt goedgekeurd, start het expertisecentrum medio 2026 en draait de supercomputer begin 2027 op volle kracht. Het expertisecentrum zou moeten komen in de oude tabaksfabriek van Niemeyer in Groningen, die wordt omgebouwd tot een IT-hub. Het idee is dat om de fabriek heen een schil ontstaat van kennisinstellingen, onderzoekers en bedrijven die met de supercomputer modellen en toepassingen ontwikkelen. Waar de supercomputer zelf komt te staan, is nog niet duidelijk.
De Europese Commissie wil in elk geval vijftien AI Fabrieken bouwen. Die komen onder meer in Frankrijk, Duitsland, Griekenland en Polen. In Barcelona staat al een supercomputer. De verwachting is dat de EU in september besluit of er ook een AI-fabriek komt in Nederland.
Naast de AI-fabrieken is het de bedoeling dat er nog eens vijf AI Gigafactories komen, dat zijn private datacenters voor AI-toepassingen. Eerder deze week werd bekend dat ondernemer Han de Groot wil proberen zo’n Gigafactory naar Nederland te halen.